Het woord
Warmhartigheid is het woord dat het best de band omschrijft van twee onbekenden die elkaar uit het niets helpen. Dat heeft het Nederlandse publiek bepaald. Soco volgt op de tweede plek. Plotsbond sluit de top drie af.
Samen met het Genootschap Onze Taal begonnen we in juli de zoektocht naar een nieuw woord voor de speciale band die ontstaat als twee mensen elkaar uit het niets helpen. Als je bijvoorbeeld je boodschappen laat vallen en een onbekende ongevraagd helpt met oprapen. De volgende keer dat je elkaar ziet is er een voelbare band. Uit zuidelijk Afrika kennen we ubuntu, in het Fries heb je mienskip en in het oosten van ons land noaberschap. Allemaal woorden die iets soortgelijks betekenen, maar in het Nederlands was er nog niets.
Kanshebbers
De jury, bestaande uit schrijver en cabaretier Wim Daniëls, emeritus hoogleraar Leo Lentz (Universiteit Utrecht), Onze Taal-directeur Vibeke Roeper, en Oranje Fonds-directeur Sandra Jetten, selecteerde uit bijna 1500 inzendingen drie kanshebbers: warmhartigheid (afgeleid van barmhartigheid), soco (van sociale cohesie/sociaal contact) en plotsbond (de band ontstaat plots en zorgt voor verbondenheid).
Tot 14 augustus kon het Nederlandse publiek stemmen. Bijna 2000 mensen brachten een stem uit. Van hen koos bijna 70 procent koos voor warmhartigheid. Dat maakte onze directeur bekend in het NPO Radio 1-programma De Taalstaat. Het woord werd ingestuurd door Myrthe Coret-Bergstra, Dirk den Hamer en Katelijne Depoortere. Zij krijgen ieder 500 euro waarmee zij een sociaal initiatief naar keuze mogen steunen, en een boekenbon.
Eervolle vermelding
We kwamen op het idee van de zoektocht naar een nieuw Nederlands woord, omdat termen als vrijwilligerswerk, mantelzorg, kennissen, vriendschap en maatjes de lading niet dekken. Een eervolle vermelding voor de woorden die de top drie net niet haalden:
Klikblik
Plotsband
Omzicht
Samenschap
Empassant
Omkijker
Klikmaatje
Humaatje
Maatkracht
Bekommering
Vriendeling
Xiejou!
Sociale samenleving
Warmhartigheid is uiteindelijk het nieuwe Nederlandse woord. “In de huidige tijd is warmhartigheid nog voelbaarder dan voorheen", zegt onze directeur. "Of warmhartigheid daadwerkelijk onderdeel wordt van onze taal zal de tijd moeten leren. We vinden het vooral belangrijk dat er aandacht is voor deze belangrijke band, die de basis vormt voor een sociale samenleving. Wij gaan het woord gebruiken!"
