Vaders bewust maken van hun rol
“Het waren traditioneel altijd de moeders waarop we ons richtten met opvoedingsondersteuning”, vertelt projectleider Tineke de Haas aan de vergadertafel van JSO in Alphen aan de Rijn. De stad kent een grote hoeveelheid Turkse, Marokkaanse en Somalische bevolkingsgroepen. Met vaders die niet altijd even zichtbaar zijn binnen het gezin. Vanwege het werk of om andere redenen.
Samen met haar collega-projectleider Monique Haveman ontwikkelde De Haas het driejarige programma Vaders komen erbij met als hoofdthema ‘vaders en de opvoeding’, verdeeld over kortdurende bijeenkomsten, op verschillende locaties. Op school, of in de moskee. “Dat vonden de vaders prettiger. Een tien weken durende cursus zou voor hen niet haalbaar zijn. Zelfs vier of vijf keer achter elkaar vonden ze soms al veel", legt De Haas uit.
"We hebben het programma volledig afgestemd op hun behoeftes. Dat werkt in de praktijk het beste. Voor de Vader & Kind Dag hebben zij zelf ook deelnemers geworven uit hun achterban. Zeventig vaders waren aanwezig met hun kinderen. De opkomst bedroeg honderd procent, dat hadden we nog niet eerder meegemaakt.”
Verjuft
Een belangrijk onderdeel vormden de gesprekken over de rol van vaders binnen het gezin. Met vragen als: denken jij en je vrouw hetzelfde over opvoeden? Hoe ben je als vader thuis? Doe je leuke dingen met je kind samen? Die gesprekken vonden veelal plaats onder begeleiding van een mannelijke collega.
“Overal in de kinder- en jeugdsector zijn vrouwen oververtegenwoordigd. De school is verjuft. Op consultatiebureaus werken alleen vrouwen. Dat maakt het voor deze mannen niet eenvoudig om contact te maken en in alle openheid vragen te stellen. Daar staan wij niet bij stil, omdat die oververtegenwoordiging van vrouwen voor ons inmiddels zo gewoon is", vertelt De Haas.
Daarom organiseerden De Haas en Haveman op school vaderavonden, alleen voor vaders. “Dan beleef je als vrouw wat die mannen de hele tijd moeten voelen”, ervoer De Haas toen. “Het gaat er dan ook heel anders aan toe. Er worden meer grappen gemaakt, en de gesprekken zijn ook anders, meer vanuit de visie van de man op de opvoeding. Voor de school en de andere samenwerkingspartners was de specifieke rol van de vader ook een eyeopener. Nu vergeten ze vaders minder snel.”
Rolpatronen verschuiven
Of er iets veranderd is? Zeker, zeggen beiden: “Alleen al door het onderwerp drie jaar lang op de agenda te hebben. Want dat is een ongekende luxe. Vaders vonden het prachtig, die aandacht. Ze waren zich ervan bewust dat het veel geld kostte en waardeerden het daarom des te meer. Harde cijfers zijn er niet, maar vaders zijn zich bewuster geworden van hun rol. Er zijn een soort van vriendschappen ontstaan. Er is veel kennis gedeeld.”
Bij een naburige gemeente is inmiddels een aanvraag gedaan om een deel van het programma te continueren, opnieuw gericht op vaders en het vroege alcoholgebruik van kinderen. Maar ook met een project rond Marokkaanse vaders en de hoge criminaliteit bij Marokkaanse jongeren wil De Haas verder. “De vader is niet meer altijd de hoofdkostwinner. Dit is aan het verschuiven. Steeds meer moeders werken. Het traditionele rolpatroon verandert. Daar zouden instellingen zich met hun aanbod op moeten aanpassen.”
Tip
- Richt de aandacht zowel op de moeders als de vaders.